Διαχρονικός Ταλιμπανισμός

Διαχρονικός Ταλιμπανισμός

Συγγραφή: Ευάγγελος Δ. Κεπενές  (Οκτώβριος 2, 2021, 5:45 μμ)

“Δεν με αγαπά ο άνδρας μου γιατί δεν με ματσούκωσε» (Λαϊκή τοπική παροιμία)

Οι Ταλιμπάν ή Ταλεμπάν είναι οι σπουδαστές του κινήματος της  ισλαμικής γνώσης οι οποίοι κατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν το 1996 μετά από εμφύλιο πόλεμο. Η «χριστιανική» Δύση παρόλο που βρίσκεται σε πολιτισμική παρακμή η ίδια, ορθώς κατηγορεί το θεοκρατικό καθεστώς των Ταλιμπάν ως βάναυσο, καταδικάζοντας τις βάρβαρες πρακτικές τους, όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών, τις οποίες θεωρούν κατώτερες των ανδρών και χρήσιμες μόνο για αναπαραγωγή.  Όμως αυτές οι αντιλήψεις ανισότητας, υποτέλειας και κοινωνικού υποβιβασμού της γυναίκας σε σχέση με τον άνδρα είναι παλαιές, όπως θα δούμε στην συνέχεια, και αναδεικνύουν την διαχρονική ανισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα η οποία καλλιεργήθηκε από λαθεμένες φιλοσοφικές, μυθολογικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις που υπερίσχυσαν της λογικής και της ισότητας. Αποτέλεσμα αυτών των αντιλήψεων ήταν να δημιουργηθούν ιεραρχικά, άνισα, κοινωνικά καθεστώτα, όσον αφορά τον άνδρα και την γυναίκα, που επηρέασαν τους θεσμούς της δικαιοσύνης, της οικογένειας καθώς και άλλους τομείς.

Φιλοσοφικές επιρροές

α) Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι «ο άντρας έχει τη θέση του αφέντη και η γυναίκα τη θέση του εξαρτημένου» (Πολιτικά Α 13, 1260). Νόμιζε ότι η γυναίκα είναι κατώτερο ον από τον άνδρα «ένα ατελές αρσενικό» και πρέπει να κυριαρχείται από αυτόν. Επακόλουθο της βιολογικής ανισότητας, κατά τον Αριστοτέλη, ήταν και η κοινωνική ανισότητα. Η γυναίκα για τον Αριστοτέλη διέφερε όχι μόνον στην εμφάνιση αλλά και στο πνεύμα και ως εκ τούτο η θέση της στην κοινωνία έπρεπε να είναι περιορισμένη, να λαμβάνει λιγότερο φαγητό, να μην συμμετέχει στην εκπαίδευση και στα κοινά αλλά να ασχολείται με τα του οίκου της. Συμβούλευε όμως τους συζύγους να διατηρούν την κοίτη τους αμίαντο να αγαπούν τις γυναίκες τους και να φροντίζουν για την ευτυχία τους. Ο σκοπός της γυναίκας ήταν η τεκνοποιία στην οποία ο Αριστοτέλης  πίστευε ότι συμμετείχε παθητικά ως σκεύος αναπαραγωγής μην έχοντας την γνώση της λειτουργίας του «ωαρίου» στην διαδικασία της αναπαραγωγής που ανακαλύφθηκε μόλις τον 17ο αιώνα. Οι βιολογικές διαφορές που έβλεπε ο Αριστοτέλης στο αρσενικό και θηλυκό επηρέασαν την ιατρική επιστήμη για αιώνες.

Οι πεποιθήσεις του Αριστοτέλη για την εκπαίδευση των γυναικών και την συμμετοχή τους στα κοινά αναπαράχθηκαν επί αιώνες εμποδίζοντας την κοινωνική πρόοδο και γεννώντας πολλές προκαταλήψεις σε βάρος τους.

β) Ο Πλάτωνας επίσης πίστευε ότι «οι άντρες είναι προφανώς ανώτεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά» (Νόμοι 917). Υπέρμαχος της ενσάρκωσης και της μετεμψύχωσης θεωρούσε ότι «Οι άνθρωποι έχουν διττή φύση και η ανώτερη από αυτές ονομάζεται άνδρας». Πίστευε ότι οι γυναίκες διαφέρουν από τους άνδρες στη δύναμη και την αρετή αλλά ότι είναι ίσες με αυτούς στη λογική και στις ικανότητες. Σε αντίθεση με τον Αριστοτέλη υποστήριζε ότι οι γυναίκες πρέπει να μορφώνονται και να εργάζονται με τους άνδρες χωρίς διάκριση.

 Σε αντίθεση με αυτές τις αντιλήψεις υπήρξαν κατά περιόδους γυναίκες «φεμινίστριες» που ξεπέρασαν τα όρια των διακρίσεων και απέκτησαν διαχρονική αναγνώριση όπως:

Αρήτη της Κυρήνειας –4ος – 3ος αιώνας π.Χ, ήταν κόρη του Αριστίππου, ιδρυτή της Κυρηναϊκής σχολής, σπούδασε στην ακαδημία του Πλάτωνος και  δίδαξε μαθηματικά, φυσική και φιλοσοφία.

Περικτιώνη - φιλόσοφος – 5ος αιώνας π.Χ, μητέρα του Πλάτωνα και πιθανώς συγγραφέας και η ίδια.

Θυµίστα - φυσική και φιλόσοφος. Ήταν σύζυγος του Λέοντος, και επιστολογράφος του Επίκουρου (371 – 271 π.Χ.). Ονοµαζόταν "η θηλυκή Σόλων".

Υππαρχία – 360 – 280 π.Χ. Κυνική φιλόσοφος.

Υπατία -370-415 μ.Χ. Ήταν Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος και μαθηματικός, διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην Αλεξάνδρεια όπου και δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία. Δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών Χριστιανών.

Λασθινία – 4ος-3ος αιώνας π.Χ. Φιλόσοφος από την Μαντινεία Αρκαδίας

Θεανώ -6ος π.Χ. αιώνας. Ελληνίδα μαθηματικός και αστρονόμος, από τους Θούριους της Κάτω Ιταλίας.

Σαπφώ -630 -570 π.Χ. Από την Λέσβο, Ελληνίδα ποιήτρια.

Γοργώ η Λακαιδομόνια -5ος αιώνας π.Χ. Η θρυλική βασίλισσα της Σπάρτης σύζυγος του Λεωνίδα.

Αγνοδίκη η Αθηναία -4ος αιώνας π.Χ. Η πρώτη γυναικολόγος της ιστορίας μεταμφιέστηκε σε άντρα για να εργαστεί ελεύθερα.

Μυθολογικές επιρροές

α) «Έτσι ο Δίας που βροντάει ψηλά, έβαλε, ανάμεσα στους άντρες, για το κακό τους, τις γυναίκες, συντρόφισσες συμφοράς και αντί για καλό τους πόρισε κακό.» (Θεογονία, στίχος 600)

β) ο μυθολόγος Ησίοδος αναφέρει «όποιος γυναίκα εμπιστεύεται, απατεώνα εμπιστεύεται». (Στίχος 375, Έργα και Ημέρες)

Γενικά στην Μυθολογία οι γυναίκες παρουσιάζονται ως πηγή δεινών.

Επιρροές από τον θρησκειοποιημένο Χριστιανισμό

α) Ο χριστιανός επίσκοπος Αυγουστίνος πίστευε ότι η γυναίκα δεν έχει ψυχή και ότι η σεξουαλική πράξη είναι σατανική. (Eunuchs for the Kingdom of Heaven, by Uta Ranke-Heinemann)

β) Ο Κλήμης Αλεξανδρεύς δάσκαλος του Ωριγένη δίδασκε: «Μία γυναίκα, αν λάβουμε υπόψη μας ποια είναι η φύση της, πρέπει να αισχύνεται γι’ αυτήν». (Παιδαγωγός 2:33)

γ) Στο απόκρυφο «Πράξεις Θωμά» αναφέρεται ότι ο Χριστός ήρθε «για να καταργήσει τα έργα της γυναίκας». (Πράξεις και μαρτύριο Θωμά, 11-12)

δ) Ο Μέγας Αθανάσιος υποστηρίζει «Με τις γυναίκες δεν είναι ασφαλές ούτε από κοινού ν’ αποφασίζει κανείς». («α περί ειδωλολατρίας» από το έργο του «κατά Ελλήνων»)

ε) «Γυνή το υποζύγιον το κακόν, ο σκώληξ ο συρόμενος, ο ένοικος του Αδάμ, του ψεύδους η θυγάτηρ, η φυλακή του παραδείσου, του Αδάμ η εκβλήτρία, ο πολέμιος όλεθρος, η έχθρα της ειρήνης.» (Ιωάν. Δαμασκηνός. Εις τα ιερά παράλληλα, PG 95.1329B)

στ) Από την εισαγωγή στο «Έργα του Ιωάννη του Χρυσόστομου τόμος 8» διαβάζουμε «Εις τον τόμον αυτόν […] οι δύο πρώτες από τις πραγματείες αναφέρονται εις άγαμους, κληρικούς, μοναχούς, μοναστρίας και αφιερωμένας παρθένους, οι οποίοι απέχουν από τον γάμον και αφιέρωσαν τον εαυτών των εις τον Θεόν. Το γεγονός όμως ότι πολλοί εξ αυτών συνέζων μετά μοναστριών ή ελάμβανον εις την οικίαν των αφιερωμένας παρθένους ή και το αντίθετον πολλαί παρθένοι εδέχοντο εις την οικίαν των άγαμον τινά κληρικόν ή μοναχόν υπό το πρόσχημα πνευματικής συμβιώσεως, διέβαλε τον θεσμόν της αγαμίας . Δεν υπάρχει δικαιολογίαν η οποία να δικαιολογεί την απαράδεκτον αυτήν συμπεριφοράν. Η αδυναμία, η απειρία, η ανικανότης αυτοεξυπηρετήσεως, που επικαλούνται εν προκειμένω, είναι όλα προσχήματα και προφάσεις, δια να διασωθεί ότι εξ αρχής έχει καταδικασθή. Με πολύν καλύτερον τρόπον και αποτελεσματικώτερον θα εξυπηρετούντο, λέγει ο Χρυσόστομος, εάν προσελάμβανον βοηθούς του αυτού φύλου.» (Εισαγωγή Ι.Μ. Σακαλή, Φιλόλογος-Επιθεωρητής)

Και συνεχίζει ο Ιωάννης Χρυσόστομος στο έργο του «Προς τους έχοντας παρθένους συνεισάκτους»)

«Ειπέ μοι δια ποίον λόγω συνοικείς με την παρθένον; Δια τίποτε άλλο δεν έχει ρυθμιστή η συνοίκησις αυτή παρά εξ αιτίας του του έρωτος και του πόθου. Αφαίρεσε τούτον και θα εκλείψη και η ανάγκη του πράγματος. Ποίος άνδρας που δεν αισθάνεται την ανάγκη αυτήν θα προτιμούσε να υποστή την τρυφηλότητα και τας απάτας και τα άλλα ελαττώματα του γυναικείου φύλου; Δια τούτο και ο Θεός εξώπλισε την γυναίκα με την δύναμιν αυτήν εξ αρχής, επειδή εγνώριζεν ότι εάν δεν είχε αυτήν την δύναμιν θα ήτο εντελώς ευκαταφρόνητος και ότι χωρίς επιθυμίας κανείς δεν θα ήθελε να συνοικήση με αυτήν. Αν έπειτα από την ώθησιν τόσης ανάγκης και έπειτα από πολλήν άλλην χρησιμότητα -διότι βεβαίως παιδοποιούν, φροντίζουν δια τον οίκον προσφέρουν πλείστας άλλας υπηρεσίας- αν έπειτα από τέτοιου είδους και τόσον πολλάς προς τους άνδρας προσφοράς αντιμετώπισαν συχνά την εύκολον περιφρόνησή του και εξεδιώχθησαν από τας οικίας, πως χωρίς επιθυμία θα ήσαν ποθηταί εις ημάς και μάλιστα έπειτα από τόσους ονειδισμούς που μας προξενούν;»

ζ) «Οι γυναίκες, όταν υποτάξουν κάποιον στην εξουσία τους, τον καθιστούν ευκολοκυρίευτο από τον διάβολο, περισσότερο απρόσεκτο, ζωηρότερο, αδιάντροπο, ανόητο, οξύθυμο, θρασύ, ενοχλητικό, ταπεινό, απότομο, ανελεύθερο, δουλοπρεπή, αυθάδη, φλύαρο και με μια λέξη όλα τα γυναικεία ελαττώματα, τα οποία έχουν αυτές, τα αποτυπώνουν στην ψυχή του. Είναι λοιπόν αδύνατον εκείνος ο οποίος διαρκώς βρίσκεται μαζί με γυναίκες με τόση συμπάθεια και μεγαλώνει με τη συναναστροφή τους, να μη γίνει αγύρτης και αργόσχολος και μηδαμινός. Κι αν λέει κάτι, όλα θα είναι λόγια των αργαλειών και των μαλλιών, επειδή η γλώσσα του θα έχει μολυνθεί από το είδος των γυναικείων λόγων. Και αν κάνει κάτι, το κάνει με πολλή δουλοπρέπεια, επειδή βρίσκεται μακριά από την ελευθερία, η οποία αρμόζει στους χριστιανούς και για κανένα σπουδαίο κατόρθωμα δεν είναι χρήσιμος» (Ιωάννης Χρυσόστομος, Δ’ Λόγος «περί Νηστείας και Σωφροσύνης»)

η) Ο επίσκοπος Γάζης Πορφύριος, σε εκτέλεση του «ες έδαφος φέρειν» του Αρκαδίου, το 401 μ.Χ., κατέστρεψε όλα τα αγάλματα και τα έργα τέχνης, τις δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες και ισοπέδωσε όλους τους ελληνικούς ναούς της πόλης. Όπως γράφει ο συναξαριστής του Μάρκος ο Διάκονος, όταν ο Πορφύριος πυρπόλησε και κατέστρεψε το Μαρνείον (ξακουστό ναό του Διός στη Γάζα) χρησιμοποίησε τα μάρμαρά του για την πλακόστρωση του δρόμου. Όπως περήφανα είπε ο ίδιος: «Για να πατούν όχι μόνον άνθρωποι, αλλά και γυναίκες και γουρούνια και άλλα ζώα»! (Βίος Πορφυρίου).

θ) «Είναι καλύτερο να φας δηλητήριο, παρά να συμφάεις με μια γυναίκα, και αν ακόμη είναι μητέρα σου ή αδελφή σου. (Ισαάκ ο Σύριος)

ι) «Αν σ’ ένα σταυροδρόμι συναντήσεις το διάβολο και μια γυναίκα, πήγαινε προς τα εκεί που είναι ο διάβολος και όχι εκεί που είναι η γυναίκα…» (Κοσμάς ο Αιτωλός, σελ. 25)

ια) Ο Μέγας Βασίλειος περιγράφει τις σχέσεις των δύο φύλων στο πλαίσιο της ορθόδοξης οικογένειας: «Η γυναίκα δεν έχει την άδεια να αφήνει τον άνδρα της, αλλά, κι αν δέρνει αυτήν εκείνος, πρέπει να υπομένει κι όχι να χωρίζεται, κι αν την προίκα της ξοδεύει, κι αν σε άλλες γυναίκες πορνεύει, αυτή πρέπει να καρτερεί. Ώστε η μεν γυναίκα, η αφήσασα τον άνδρα της μοιχαλίς είναι αν πάρη άλλον, ο δε αφεθείς αυτός άνδρας, αν πάρει άλλη, συγχωρείται» (Πηδάλιο, κανών Θ). Επομένως σύμφωνα με την Ορθοδοξία η εκμετάλλευση, ο ξυλοδαρμός και η υποβάθμιση – γενικότερα- της συζύγου είναι έργο ευλογημένο.

Πρέπει να ειπωθεί ότι ο «πατερικός Χριστιανισμός» δεν μισούσε τις γυναίκες ως φυσικά όντα, άλλωστε είχε μεγάλη υποστήριξη από «φανατικές» γυναίκες.  Δαιμονοποίησε όμως το θηλυκό αισθησιακό και ερωτικό πρότυπο, όπως και το αρσενικό, μεμφόμενος έτσι τον αγαθό Δημιουργό ως κακοποιητή.

Σε αυτό συνέβαλε και η ανάπτυξη των εγκρατιτικών γνωστικών διαρχικών κινημάτων που συνέδεαν την γυναίκα με την σεξουαλικότητα με συνέπεια τον περιορισμό της που είναι ξένος προς το Ευαγγέλιο. Ο Επιφάνιος αναφέρει σχετικά για αυτά τα κινήματα «φάσκουσι δε και την γυναίκα είναι έργον του Σατανά […] διο τους γάμω πλησιάζοντας, του Σατανά το έργον πληρούν λέγουσιν. Αλλά και του ανθρώπου το μεν ήμισυ είναι του Θεού , το δε ήμισυ του διαβόλου, απ’ ομφαλού γαρ και ανωτάτω είναι της του Θεού δυνάμεως λέγει την πλάσιν, από δε ομφαλού και κατωτάτω της πονηράς εξουσίας την πλάσιν. Διόπερ φησί πάντα τα καθ’ ηδονήν και οίστρον και επιθυμίαν απ’ ομφαλού και κατωτάτω γίνεσθαι» (Πανάριον Α’, με’ 2)

Παραβιάζοντας λοιπόν την αρμονία της φυσικής δημιουργίας, και οδηγούμενος από γνωστικές αντιλήψεις, ο «πατερικός Χριστιανισμός» διαμόρφωσε ένα μοναστηριακό, θρησκόληπτο, αντιαισθησιακό, και αντιερωτικό, στείρο τύπο γυναίκας αντιβαίνοντας την αποστολική διδαχή που λέει:

«Θέλω, λοιπόν, [οι] νεότερες να παντρεύονται, να γεννούν παιδιά, να γίνονται οικοδέσποινες, να μη δίνουν καμιά αφορμή στους αντίθετους για κακολογία.» (1Τιμ. 5:14)

Εξαίρεση από τους «πατέρες» είναι ο Γρηγόριος θεολόγος ο οποίος παραδέχεται την αδικία του πατριαρχικού κοινωνικού μοντέλου εις βάρος των γυναικών διατυπώνοντας την γνωστή ρήση ότι «άνδρες ήσαν οι νομοθετούντες, δια τούτο κατά γυναικών η νομοθεσία». (Εις το Ματθ. ΛΖ’, 6)

Επιρροές από το Ισλάμ

«Οι άνδρες είναι οι συντηρητές των γυναικών, επειδή ο Αλλάχ έκανε ορισμένους να υπερέχουν των άλλων, και επειδή εκείνοι ξοδεύουν από την περιουσία τους. Οι καλές γυναίκες συνεπώς είναι υπάκουες, φυλάγοντας τα κρυφά πράγματα όπως τα έχει φυλάξει ο Αλλάχ, και όσο για εκείνες εκ μέρους των οποίων φοβόσαστε την εγκατάλειψη, να τις επιπλήττετε, και να τις αφήνετε μόνες μέσα στους χώρους του ύπνου, και να τις δέρνετε. Και τότε, αν σας υπακούνε, μην ζητάτε κάτι εναντίον τους. Είναι βέβαιο πως ο Αλλάχ είναι ύψιστος, είναι μεγάλος.» (Κοράνιον 4:34, Μετάφραση M.H. Shakir)

Οι παραπάνω απόψεις δεν συμβαδίζουν

Ι) Με την ορθή σκέψη

«Γιατί ο άνδρας ο γενναίος και μυαλωμένος την γυναίκα του αγαπά και φροντίζει.» (Ιλιάδα Ομήρου Ι, 341-342)

«Η γυναίκα σου να σε σέβεται πρέπει και όχι να σε φοβάται,

διότι δεν την πήρες για υπηρέτρια αλλά για σύντροφο στην ζωή.»

(Επίκουρος)

ΙΙ) Με την αποστολική διδαχή

Ο Ιησούς δεν αναφέρει την ανωτερότητα των Εβραίων ανδρών σε σχέση με τις γυναίκες αλλά την «σκληροκαρδία» τους

«Λέγει προς αυτούς· Διότι ο Μωϋσής διά την σκληροκαρδίαν σας συνεχώρησεν εις εσάς να χωρίζησθε τας γυναίκάς σας· απ' αρχής όμως δεν έγεινεν ούτω.» (Ματ. 19:8)

«Ούτω χρεωστούσιν οι άνδρες να αγαπώσι τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Όστις αγαπά την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά διότι ουδείς εμίσησέ ποτέ την εαυτού σάρκα, αλλ' εκτρέφει και περιθάλπει αυτήν, καθώς και ο Κύριος την εκκλησίαν· επειδή μέλη είμεθα του σώματος αυτού, εκ της σαρκός αυτού και εκ των οστέων αυτού. Διά τούτο θέλει αφήσει ο άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και θέλει προσκολληθή εις την γυναίκα αυτού, και θέλουσιν είσθαι οι δύο εις σάρκα μίαν. Το μυστήριον τούτο είναι μέγα, εγώ δε λέγω τούτο περί Χριστού και περί της εκκλησίας. Πλην και σεις οι καθ' ένα έκαστος την εαυτού γυναίκα ούτως ας αγαπά ως εαυτόν, η δε γυνή ας σέβηται τον άνδρα.» ( Εφ. 5:28-33)

«Πλην ούτε ο ανήρ χωρίς της γυναικός ούτε η γυνή χωρίς του ανδρός υπάρχει εν Κυρίω. Διότι καθώς η γυνή είναι εκ του ανδρός, ούτω και ο ανήρ είναι διά της γυναικός, τα πάντα δε εκ του Θεού.» (1Κορ. 11:11-12)

«Ο ανήρ ας αποδίδη εις την γυναίκα την οφειλομένην εύνοιαν· ομοίως δε και η γυνή εις τον άνδρα. Η γυνή δεν εξουσιάζει το εαυτής σώμα, αλλ' ο ανήρ· ομοίως δε και ο ανήρ δεν εξουσιάζει το εαυτού σώμα, αλλ' η γυνή.» (1Κορ. 7:3-4)

«Δεν είναι πλέον Ιουδαίος ουδέ Έλλην, δεν είναι δούλος ουδέ ελεύθερος, δεν είναι άρσεν και θήλυ· διότι πάντες σεις είσθε εις εν Χριστώ Ιησού·» (Γαλ. 3:28)

Επίλογος

Μόλις το 1545 μ.Χ. στην σύνοδο του Τρέντο η Καθολική Εκκλησία αποδέχτηκε, ότι και οι γυναίκες έχουν ψυχή, με πλειοψηφία τριών (3) ψήφων.

Οι αγώνες των γυναικών για την κατάκτηση ίσων δικαιωμάτων είναι ιστορικές με θύματα πόνο και διώξεις και ακόμα συνεχίζονται.

«Γυναίκες, ξυπνήστε! Το μήνυμα της λογικής ακούγεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο! Ανακαλύψτε τα δικαιώματά σας!» διακήρυττε στο Παρίσι, το 1972, η φεμινίστρια Ολυμπία Ντε Γκουζ, η οποία εξαιτίας του πύρινου φεμινιστικού της λόγου καρατομήθηκε στην γκιλοτίνα στις 3 Νοεμβρίου 1793. Η εκτέλεσή της γίνεται για παραδειγματισμό και, όπως δήλωσε, εβδομάδες αργότερα, ο Εισαγγελέας του Παρισιού: « Πέθανε στην γκιλοτίνα επειδή είχε ξεχάσει τις αρετές που ταιριάζουν στο φύλο της». (Εφημερίδα «Η Αυγή» Σάββατο, 2 Οκτωβρίου 2021)

Οι γυναίκες που κατείχαν ιδιοκτησία απέκτησαν το δικαίωμα ψήφου στην νήσο του Μαν το 1881 και το 1893 οι γυναίκες στην τότε βρετανική αποικία της Ν. Ζηλανδίας. Ακολούθησαν ο Καναδάς το 1917, η Βρετανία και η Γερμανία το 1918, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες το 1919, οι Η.Π.Α. το 1920, η Γαλλία το 1944, η Ελλάδα το 1952 και η Ελβετία το 1971.

Η εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεως κατά των Γυναικών, υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 18 Δεκεμβρίου 1979, υπογράφηκε στις 17 Μαρτίου 1980 στην Ν. Υόρκη και τέθηκε σε ισχύ στις 3 Σεπτεμβρίου του 1981. Στην Ελλάδα επικυρώθηκε την 1η Απριλίου του 1983.

Αν και στα «Χαρτιά» φαίνεται ότι το παράλογο της ανισότητας διευθετήθηκε, εν τούτοις η εφαρμογή της νομοθεσίας είναι ελλιπής ιδίως σε ανδροκρατούμενες κοινωνίες που διατηρούν υπολείμματα της παλαιάς κουλτούρας που αμφισβητεί τα ισότιμα δικαιώματα των γυναικών.

                                                                        ******************************************************

<< Επιστροφή στην Αρχική σελίδα