Είναι θεόπνευστη η ελληνορθόδοξη δογματική; 

Είναι θεόπνευστη η ελληνορθόδοξη δογματική;

Συγγραφή: Ευάγγελος Δ. Κεπενές (Φεβρουάριος 3, 2025. 15:12)

Το αφήγημα, της κρατούσης ελληνορθόδοξης θρησκείας που είχε αναδειχτεί η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, περί θεοπνευστίας της δογματικής της είναι αυθαίρετο και αντιβιβλικό. Το ερώτημα περί της θεοπνευστίας, της συγκρητιστικής δογματικής της, η οποία είναι μια ελληνική ερμηνεία του καινοδιαθηκικού «χριστιανισμού», καθώς και τις αντεγκλήσεις και τις διαμάχες μεταξύ των πατριαρχικών θρόνων, οι οποίες κάμπτονταν τελικά υπό του Ρωμαίου αυτοκράτορα, απαντάει, και μαρτυρεί με σαφήνεια η εκκλησιαστική ιστορία του Β. Κ. Στεφανίδη (εκδόσεις Παπαδημητρίου), απ' όπου και διαβάζουμε αποσπάσματα:

«Ο Αλεξανδρείας θεόφιλος ήτο θιασώτης του Ωριγένους και εχθρός του ανθρωπομορφισμού. Οι μοναχοί της Σκήτεως κατά μεγάλας ομάδας μετέβησαν εις την Αλεξάνδρειαν και ηπείλησαν, ότι θα εφόνευον αυτόν,  αν δεν κατεδίκαζε τον Ωριγένην [...] Ο Ρώμης Καιλεστίνος θεώρησε περιττήν την σύγκλησιν οικουμενικής συνόδου (για τον Νεστοριανισμό), εδέχθη όμως αυτήν συγκληθείσαν υπό του αυτοκράτορος της Ανατολής Θεοδοσίου του Β' και του αυτοκράτορος της Δύσεως Βαλεντινιανού του Γ'. Ούτω συνεκλήθη η τρίτη οικουμενική σύνοδος εν Εφέσω (431). Θεοδόσιος ο Β' διέκειτο ευμενώς προς τον Νεστόριον, διώρισεν αυτοκρατορικόν αντιπρόσωπον εν τη συνόδω τον κόμητα Κανδιδιανόν, προσωπικόν φίλον του Νεστορίου, και επέτρεψε, μέρος της περίλαμπρου αυτοκρατορικής φρουράς να συνοδεύση τον Νεστόριον μέχρι της Εφέσου. Ο Κύριλλος, εις των τεσσάρων μεγάλων πατριαρχών της Αλεξανδρείας (τρίτος κατά την σειράν), ομότροπος ανεψιός και διάδοχος του γνωστού σε ημάς Αλεξανδρείας Θεοφίλου, έφθασεν εις την Έφεσον, ακολουθούμενος υπό Αιγυπτίων επισκόπων, μοναχών, υπηρετών και ναυτών χειροδύναμων, οι οποίοι ήσαν έτοιμοι δι' ακαταμαχήτων επιχειρημάτων να υποστηρίξωσι τον κύριον αυτών και την διδασκαλίαν αυτού κατά πάσης ενδεχομένης βίας εκ μέρους των αντιθέτων [...] Ούτως η σύνοδος της Εφέσου διεσπάσθη εις δύο τμήματα με αντιθέτους αποφάσεις». (Σελ. 208, 216-7)

«Ο αυτοκράτωρ Θεοδόσιος ο Β' πεισθείς υπό των υποστηρικτών του Ευτυχούς συνεκάλεσεν εν Εφέσω σύνοδον (449), της οποίας αι συνεδρίαι έγιναν εν τω ναώ της Μαρίας. Ως αυτοκρατορικοί αντιπρόσωποι παρέστησαν ο κόμης (αυτοκρατορικός σύμβουλος) Ελπίδιος και ο τριβούνος και νοτάριος (αμφότερα τίτλοι αυτοκρατορικού γραμματέως -οι τίτλοι του «κόμητος» και του «τριβούνου» εδίδοντο εις πολιτικούς και εις στρατιωτικούς βαθμούχους- ως αντιπρόσωποι δε του Ρώμης Λέοντος, του Α' εις επίσκοπος, εις πρεσβύτερος (Ρενάτος, αποθανών εν Δήλω, πριν φθάση εις την Έφεσον) και εις διάκονος. Πρόεδρος υπό του αυτοκράτορος ωρίσθη ο Αλεξανδρείας Διόσκουρος. Ο Κων/πόλεως Φλαβιανός και οι οπαδοί του αυτού εστερήθησαν του δικαιώματος της ψήφου, τουναντίον δε εδόθη τοιαύτη εις τον Σύρον πρεσβύτερον και ηγούμενον Βαρσουμάν, ως αντιπρόσωπον των μονοφυσιτών μοναχών της Συρίας. Ούτος δια μοναχών, ωπλισμένων με ράβδους, σκαπάνας και πτυάρια, εληλάτει παρά τον Ευφράτην τας εκκλησίας των νεστοριανών, έκαιε τα μοναστήρια αυτών και εδίωκεν ή εφόνευε τους νεστοριανούς επισκόπους. Ελθών εις την Έφεσον έφερε μεθ' εαυτού το τάγμα τούτο δια παν ενδεχόμενον. Επί των μη μονοφυσιτών της εν Εφέσω συνόδου εξ αρχής ήσκησαν τρομοκρατίαν διάφοροι πολυπληθείς ομάδες, τραχείς εντόπιοι στρατιώται, φανατικοί μοναχοί, ελθόντες εκ Κων/πόλεως και Συρίας (εξ Αιγύπτου δεν αναφέρονται), χειροδύναμοι ναύται και κακότροποι παραβολάνοι οι οποίοι ήσαν νοσοκόμοι, χρησιμοποιούμενοι και ως νεκροθάπται και εν ανάγκη δι' οιονδήποτε άλλον σοβαρόν σκοπόν. Τας δύο τελευταίας ομάδας έφερεν εξ Αιγύπτου ο πατριάρχης Διόσκουρος. (σ.σ. Οι παραβολάνοι ήταν ο στρατός του αρχιεπισκόπου, στρατευμένοι στην υπηρεσία της εκκλησίας της Αλεξάνδρειας. Φαίνεται ότι επιτέθηκαν κατά των Εβραίων το 414 π.Χ. και συμμετείχαν στον φόνο της Υπατίας την επομένη χρονιά, τον Μάρτιο σε περίοδο νηστειών, όπως θα γράψει ο ιστορικός Σωκράτης. Την εμπλοκή του Κυρίλλου στον φόνο της Υπατίας προώθησε ο νεοπλατωνιστής Δαμάσκιος τον 6ο αιώνα). Η διδασκαλία του Ευτυχούς παρουσιάσθη ως εξής «δύο φύσεις προ της ενώσεως, μία μετ' αυτήν» και ανεγνωρίσθη ως ορθόδοξος, ο δε Ευτύχιος ηθωώθη. Την αυτήν διατύπωσιν είχεν ο Αλεξανδρείας Κύριλλος, αλλ' εκείνος προσέθεσε το «ασυγχύτως και ατρέπτως», ενώ ο Ευτύχης την ανθρώπινην φύσιν του Χριστού εδέχετο «ουχ ομοούσιον ημίν». Επειδή η προταθείσα καθαίρεσις του Φλαβιανού προυκάλει αντιρρήσεις, η τρομοκρατία ηύξησε και ούτως επέφερεν αποτέλεσμα. Ο Φλαβιανός έκαμεν έκκλησιν, χωρίς να αναφέρη εις ποίον αύτη απευθύνετο, απεπειράθει να καταφύγη υπό την αγίαν τράπεζα ως εις άσυλον, χωρίς να κατορθώση αυτό. Ωθούμενος και τυπτόμενος ερρίφθη έξω του Ναού, καθηρέθη και εξορίσθη. Τα έκτροπα δεν αναφέρονται υπό των περισωθέντων πρακτικών της συνόδου, αλλ΄ είναι γνωστά εκ μαρτυριών, γενομένων εν τη Δ' Οικουμ. Συνόδω (Mansi, 6, 828) [...] Ο αυτοκράτοωρ Θεοδόσιος ο Β' εκύρωσε τας αποφάσεις, αλλ' ο Ρώμης Λέων απέρριψε την σύνοδον, αποκαλέσας αυτήν ληστρικήν (latrocinium Ephesium, ληστρικόν Εφέσιον)». (Σελ. 222-224)

Η περιοδική επικράτηση των αντιμαχόμενων δογματικών ομάδων επιτυγχάνονταν με την ευνοϊκή στήριξη του εκάστοτε αυτοκράτορα η οποία είχε πάντοτε ανταποδοτικά πολιτικά κίνητρα.

«[...] η Εκκλησία ήτο υποτεταγμένη εις την πολιτείαν. Ο καισαροπαπισμός ήτο ανάλογος των προσώπων και των περιστάσεων, άλλοτε μεν βαρύτερος, άλλοτε δε ελαφρότερος. Εκ του αυτοκράτορος εξηρτάτο η εκλογή των επισκόπων και μάλιστα των πατριαρχών, η ίδρυσις και συγχώνευσις επισκοπών και αρχιεπισκοπών και η ανύψωσις αυτών εις μητροπόλεις, ή ανακήρυξις αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Εις τον αυτοκράτορα εγίνοντο εκ των εκκλησιαστικών δικαστηρίων εφέσεις. Ο αυτοκράτωρ συνεκάλει τας οικουμενικάς συνόδους, διηύθυνεν αυτάς προσωπικώς ή δι’ αντιπροσώπων. Τας συνοδικάς αποφάσεις καθίστα νόμους του κράτους, και εκ των αντιμαχομένων δογματικών διδασκαλιών αυτός ώριζε, τις θα επεκράτει. Ούτως ο Κωνστάντιος και ο Ουάλης επέβαλον τον Αρειανισμόν, ο Μέγας Θεοδόσιος την Ορθοδοξίαν, ο Βασιλίσκος τον Μονοφυσιτισμόν, ο Ζήνων παραμέρισε την Δ’ Οικουμενική Σύνοδον. Ο Ιουστινιανός δια δογματικών διαταγμάτων όρισε την πίστη των υπηκόων αυτού και, τέλος, επέβαλε τον Μονοφυσιτισμόν, ο Ηράκλειος επέβαλε τον Μονοθελητισμόν και ο Λέων Γ' ο Ίσαυρος επέβαλε την Εικονομαχίαν.» (Εκκλ. Ιστορία  Στεφανίδη, εκδ. Παπαδημητρίου (6η έκδ.), σελ. 149)

Προτροπή

«Αυτά έγραψα σ’ εσάς όσον αφορά εκείνους που [προσπαθούν] να σας πλανήσουν. Και εσείς το χρίσμα που λάβατε από αυτόν μένει μέσα σας και δεν έχετε ανάγκη να σας διδάσκει κάποιος. Αλλά καθώς το χρίσμα του σας διδάσκει για όλα, και [ό,τι σας διδάσκει ]είναι αληθινό και δεν είναι ψέμα, έτσι καθώς σας δίδαξε, να μένετε σ’ Αυτόν.» (1Ιωάν. 2:26-7)

Φεύγετε των θρησκειών

Χριστός η ζωή ημών

  << Επιστροφή στην Αρχική σελίδα