Η Δοξασία των Δύο Φύσεων του Ιησού Χριστού είναι Δάνειο της Μυθολογίας

Η Δοξασία των Δύο Φύσεων του Ιησού Χριστού είναι Δάνειο της Μυθολογίας

Συγγραφή: Ευάγγελος Δ. Κεπενές (Ιανουάριος 01, 2023, 12:14 μμ)

Η συνδυαστική αυτή γνωμάτευση των συνοδικών πατέρων, ότι ο προ-υπάρχων δεύτερος θεός (ο Υιός), κατέβηκε από τον ουρανό και  ενσαρκώθηκε «εκ πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου» [άρα ο Ιησούς δεν ήταν ο Υιός του Θεού αλλά η ενσάρκωση του προ-υπάρχοντος δεύτερου θεού-Υιού] οδήγησε αναπόφευκτα και στην όχι καινοφανή ιδέα των δύο φύσεων του Ιησού. Η ιδέα αυτή έχει προδρόμους σε μυστικιστικά και φιλοσοφικά συστήματα (όπως ο Ερμητισμός, ο Πλατωνισμός, ο Γνωστικισμός) που μιλούν για διπλή φύση (Αθάνατη/Θνητή) του ανθρώπου, συνεπώς η ιδέα των δύο φύσεων είναι πνευματική κληρονομιά της Μυθολογίας. Ακόμη αυτή η 'ιδέα' καταργεί την αντινομία που έθεσε ο Παύλος μεταξύ του Πρώτου ανθρώπου εκ της γης και του Δεύτερου εξ ουρανού τονίζοντας ότι "οὐ πρῶτον τὸ πνευματικὸν ἀλλὰ τὸ ψυχικόν/ζωϊκόν, ἔπειτα τὸ πνευματικόν" και διαχωρίζοντας την "εικόνα του χοϊκού" και την "εικόνα του επουράνιου" (1Κορ. 15: 46-49) — διατυπώσεις που δεν αφήνουν υπόνοιες για Υποστατική Σύνθεση Αντιθέτων.

Ήδη στον μυστικιστικό Ερμητισμό («μεταφυσικό σύστημα και ένα σώμα συστηματοποιημένων, μαγικών, αστρολογικών και αλχημικών πρακτικών») συναντάμε την ιδέα των δύο φύσεων του εκπεσόντα στον φυσικό κόσμο αρχέτυπου ανθρώπου.

«Και ο ίδιος ο (αρχέτυπος) άνθρωπος, θαυμάζοντας την εικόνα του, ερωτεύεται τον εαυτό του και θέλει να κατοικήσει στη γη. Έτσι έχουμε την πτώση του ανθρώπου και η φύση τον περισφίγγει από παντού. Και εξ αιτίας της πτώσης του ο άνθρωπος έχει διπλή φύση: θνητός ως προς το σώμα και αθάνατος ως προς την ουσία, δούλος και ταυτόχρονα κυρίαρχος της Ειμαρμένης που τελικά προσδιορίζεται από όλες τις σφαίρες».

Ο Έλληνας, ο Αισχύλος, ο Διόνυσος, και ο Ηρακλής

Ακόμα, σύμφωνα με την αποκρυπτογράφηση του δίσκου της Φαιστού , ο Έλληνας, ως αληθινός γιος του θεού, γεννιέται από γήινη μήτρα και ουράνιο σπέρμα.

Στο έργο του Αισχύλου «Προμηθεύς ο Δεσμώτης», ο Προμηθέας προλέγει ότι ο Λυτρωτής του, «ο λύσων», θα  γεννηθεί από Θεό και την θνητή παρθένο Ιώ.

Επίσης ο Διόνυσος που οι αρχαίοι Έλληνες τον αποκαλούσαν «Σωτήρα», «πάσχων θεός» και «θείο βρέφος» είχε και αυτός διττή φύση, αφού ήταν γέννημα της σύζευξης του θεού Δία (ουράνιο πρωταρχικό πυρ) και της θνητής νύμφης Σεμέλης (γήινη ουσία). Ήταν δε και τρίγονος (τρις φορές γεννηθείς), ο Διόνυσος-Φάνης, ο Διόνυσος- Ζαγρέας και ο αναστημένος Διόνυσος που κλήθηκε από τον Δία να βασιλεύσει.

Ο μέγιστος των Ελλήνων μυθικών ηρώων Ηρακλής που οι γονείς του ήταν ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων Δίας και η θνητή Αλκμήνη είχε και αυτός δύο φύσεις, και πολλοί άλλοι.

Υβριδισμός και Φιλοσοφία 

Επίσης στην Μυθολογία απαντάται και άλλη μορφή διττής φύσεως αυτή του Μιξάνθρωπου (=κατὰ τὸ ἥμισυ ἄνθρωπος καὶ κατὰ τὸ ἥμισυ κτῆνος, Θεμίστ. 284Α, πρβλ. Λιβάν. 3. 282.)  (Liddell-Scott). Ένας από αυτούς ήταν και ο μυθικός Τυφώνας γιός της Γαίας.

Η ιδέα των δύο φύσεων είχε προδρόμους όχι μόνο σε μυθικά πρότυπα σύζευξης (Δίας/Σεμέλη) και υβριδισμού (Μιξάνθρωπος), αλλά και σε αφηρημένα φιλοσοφικά σχήματα (Πυθαγόρας) που τοποθετούσαν τη δυαδικότητα μέσα στην ίδια την αρχή (το Ένα).

Σύμφωνα δε με τους Πυθαγόρειους, η φύση ερμηνεύεται αριθμητικά και την ουσία των όντων αποτελούν οι αριθμοί. Ο δε αριθμός ένα (1) εξαιτίας της διττής του φύσης είναι και 'άρτιος' ταυτιζόμενος με το 'άπειρο' και 'περιττός' ταυτιζόμενος με το πεπερασμένο (Μετά τα φυσικά, 987α17, 986α19-20).

Σύντομο Ιστορικό της «Ενωσης των Δύο Φύσεων του Ιησού» σε ένα Πρόσωπο

Οι Οικουμενικές σύνοδοι, σκόπευαν στην εύρεση, από τους επισκόπους της Αυτοκρατορικής θρησκείας, καταπραϋντικών και συμβιβαστικών λύσεων στις εσω-εκκλησιαστικές διαμάχες τους, αφού πλήθος Γνωστικών και άλλων «αιρετικών» διετέλεσαν, για αρκετό καιρό, μέλη της «επίσημης Εκκλησίας». Πολλές φορές η επίλυση των δογματικών ερίδων γινόταν μέσα σε «ατμόσφαιρα τρομοκρατίας», με δωροδοκίες και φανατικούς οπλισμένους μοναχούς που λεηλατούσαν τις αντίπαλες εκκλησίες φονεύοντας τους επισκόπους των (π.χ., η «Ληστρική Σύνοδος» του 449 μ.Χ.), όπου η πολιτική βία και οι αυτοκρατορικές παρεμβάσεις διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο. 

Η Χριστολογική Διαμάχη και η Σύνοδος της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.) 

Έτσι το Χριστολογικό δόγμα της σύνθετης διπλής φύσης του Ιησού σε μία υπόσταση (Δυοφυσιτισμός/Υποστατική Ένωση), διατυπώθηκε το 451 μ.Χ. από την Δ΄ Οικουμενική της Χαλκηδόνας, που συγκάλεσε το Ρωμαϊκό αυτοκρατορικό ζεύγος Μαρκιανού και Πουλχερίας, με σκοπό να αντιμετωπισθεί η εριστική διδαχή του αρχιμανδρίτη Ευτυχίου, μια μορφή Μονοφυσιτισμού, συνεργάτη του Κυρίλλου της Αλεξανδρινής σχολής, που υποστήριζε ότι η ανθρώπινη φύση του Χριστού απορροφήθηκε μέσα στη θεία και επομένως, ο Ιησούς είχε μία μόνο φύση τη θεϊκή.

Έτσι, αντί της ακραίας «απορρόφησης» της μιας φύσεως από την άλλη (Μονοφυσιτισμός), επικράτησε η δογματική θέση της «ένωσης» των δύο φύσεων σε μία υπόσταση (πρόσωπο), η οποία θεμελιώθηκε στον Τόμο του Λέοντα (Επισκόπου Ρώμης) και επιβεβαιώθηκε από την Δ’ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451 μ.Χ.).

Η νέα συνοδική φόρμουλα, για την ταυτότητα της φύσης του Ιησού Χριστού (Δυοφυσιτισμός), επέφερε μεγάλο σχίσμα. Οι εκκλησίες που απέρριψαν τη Χαλκηδόνα ονομάστηκαν Αντιχαλκηδόνιες ή μη-Χαλκηδόνιες και διατήρησαν μια ενδιάμεση χριστολογική θέση, τον Μιαφυσιτισμό.

Οι Βασικές Έννοιες των Χριστολογικών Όρων

• Μονοφυσιτισμός: Η θεολογική διδασκαλία σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς Χριστός έχει μόνο μία φύση (μία φύση), τη Θεία, η οποία απορρόφησε πλήρως την ανθρώπινη υλική (χοϊκή) φύση. Κατά την ακραία μορφή του (Ευτυχιανισμός), η ανθρώπινη φύση του Χριστού εξαφανίστηκε μέσα στη Θεία, όπως μια σταγόνα νερό στη θάλασσα. 

• Μιαφυσιτισμός: Ο Χριστός έχει μία ενωμένη φύση ("μια φύσις τοῦ Λόγου σεσαρκωμένη"), η οποία προήλθε από τη συνένωση της Θεότητας και της ανθρωπότητας. (Δογματική θέση των Ανατολικών Ορθοδόξων Εκκλησιών: Κοπτική, Συριακή, Αρμενική, Αιθιοπική, κ.ά.). Μιαφυσίτες θεολόγοι όπως ο Σευήρος της Αντιοχείας, ο Φιλόξενος και Ιακώβ Βαρδαίος, ονόμασαν "Σαρκολάτρες" και "Ανθρωπολάτρες" τους Δυοφυσιτικούς Χαλκηδόνιους.

• Δυοφυσιτισμός (Χαλκηδόνια Θεολογία): Ο Χριστός είναι ένα πρόσωπο ("μία ὑπόστασις") σε δύο φύσεις ("ἐν δύο φύσεσιν"), ενωμένες ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως. (Δογματική θέση της Ανατολικής Ελληνορθόδοξης και της Δυτικής Καθολικής Εκκλησίας).

Όρος της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, σε απόδοση (Δυοφυσιτισμός)

«Η ένωση των δύο φύσεων στον Χριστό έγινε έτσι ώστε αυτές να μη συγχέονται, να μη μεταβάλλονται να μη καταμερίζονται, να μη διαιρούνται, χωρίς (όμως) καθόλου να καταργείται η διαφορά των δύο φύσεων εξαιτίας αυτής της ένωσης, η οποία συντελέστηκε με τέτοιο τρόπο, που να διατηρεί η κάθε φύση τις ιδιότητες, αλλά και να είναι (και οι δύο) ενωμένες σ΄ ένα πρόσωπο και σε μία υπόσταση». Πηγή

Ο Όρος της Δ' Οικουμενικής Συνόδου της Χαλκηδόνας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Χριστολογίας για την Ελληνορθόδοξη, Καθολική και τις περισσότερες Προτεσταντικές Εκκλησίες. Η επίδρασή του στα επόμενα δογματικά κινήματα ήταν καθοριστική και οδήγησε σε περαιτέρω σχίσματα και ποικίλες έριδες έως και σήμερα.

Συμπέρασμα

Οι λεγόμενοι Πατέρες της αυτοκρατορικής θρησκείας, με στόχο την συσπείρωση και τον έλεγχο του πλήθους (όχλου), χρησιμοποίησαν την ελληνική φιλοσοφική σκέψη για να αναπτύξουν μια μυθοπλαστική δογματική. Μέσα από την θεσμοποίηση και την δογματική αυτή επέκταση, ουσιαστικά αναβίωσαν στοιχεία της αρχαίας θρησκευτικής λατρείας και ιεραρχίας.

Η αρχέγονη πίστη της Πρωτοχριστιανικής Εκκλησίας δεν έχει καμία σχέση με τα κατοπινά, πολυδιάστατα και αλληλοσπαρασσόμενα θρησκευτικά μορφώματα, των οποίων οι δογματικές παραμορφώσεις αποτυπώνονται στα σύγχρονα κοινωνικά αδιέξοδα και τις ανθρώπινες συμπεριφορές.

Φεύγετε των θρησκειών, Χριστός η ζωή ημών

 << Επιστροφή στην Αρχική σελίδα