Προορισμός της Αποκαλύψεως

Προορισμός της Αποκαλύψεως

Δεκέμβριος 07, 2024, 4:10 μμ

Η ιστορική αυτή μελέτη, του Μητροπολίτου Αντινόης Κ.Κ. Παντελεήμονος Λαμπαδαρίου, που είχε δημοσιευτεί σε ιστοσελίδα του ιδρύματος Αθηνών «Όρος Σινά» με στοιχεία επικοινωνίας  www.sinaimonastery.com, αναδεικνύει την ιστορικότητα του βιβλίου της Αποκάλυψης στην Καινή Διαθήκη, η οποία δόθηκε στους δούλους του Θεού, σύγχρονους του Ιωάννη, και όχι στον κόσμο. Η Αποκάλυψη φανέρωνε την πνευματική κατάσταση των επτά εκκλησιών της Ασίας, τον ερχομό του Παντοκράτορα Ιησού, και όσα ήταν εγγύς να συμβούν τον Πρώτο αιώνα με την έκχυση της οργής του αρνίου στους υιούς της απείθειας του λαού Ισραήλ, δηλαδή την απώλεια των «φονιάδων» και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του επίγειου Ναού της, δια πυρός, από τα ρωμαϊκά στρατεύματα (Ματθ. 22:4). Τα συμβάντα έθεσαν τέλος στον τυπικό Ιουδαϊσμό και στις σαρκικές διατάξεις του που είχαν δοθεί έως καιρού διορθώσεως (Εβρ. 9:10). Οποιαδήποτε ερμηνεία, μελλοντικής εκπλήρωσης, για το τέλος του κόσμου, είναι αποτέλεσμα θρησκευτικής πλάνης και παρερμηνείας της αποστολικής διδαχής και των λόγων του Ιησού σκοπός του οποίου ήταν η εκπλήρωση του Νόμου και των προφητών και η αντικατάσταση του χειροποίητου Ναού με τον αληθινό επουράνιο όπου σαρκικοί λατρευτές δεν έχουν θέση (Ιωάν. 4:23). Ως εγγυητής της αιώνιας Νέας Διαθήκης, ο αναστημένος Ιησούς Χριστός μένει εις τον αιώνα «ὅθεν καὶ σῴζειν εἰς τὸ παντελὲς δύναται τοὺς προσερχομένους δι' αὐτοῦ τῷ θεῷ, πάντοτε ζῶν εἰς τὸ ἐντυγχάνειν ὑπὲρ αὐτῶν». (Εβρ. 7:25)

«Προορισμός της Αποκαλύψεως»
«Η Ιερά Αποκάλυψη του αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ιωάννου του Θεολόγου πρεσβεύει να είναι μία εγκύκλιος επιστολή απευθυνόμενη προς τις χριστιανικές κοινότητες των επτά ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας.»

»Προς το τέλος του 1ου αιώνα μ.Χ. η Μικρά Ασία φαίνεται να είχε διαιρεθεί σε έξι επαρχίες, 1) Ασία, 2) Βιθυνία (συμπεριλαμβάνουσα και τον Πόντο), 3) Γαλατία, 4) Καππαδοκία, 5) Κιλικία και 6) Λυκία (συμπεριλαμβάνουσα και την Παμφυλία). Η επαρχία της Ασίας δημιουργήθηκε κατά το έτος 129 π.Χ. από την επικράτεια που κληροδοτήθηκε στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο από τον Άτταλο Γ, τον τελευταίο βασιλέα της Περγάμου. Τελικά περιελάμβανε τη Μυσία, τη Λυδία και την Καρία, ως και τρεις Φρύγιες διοικήσεις της Κίβυρας, της Απαμείας και των Συννάδων, εκτός από μερικά νησιά του Αιγαίου Πελάγους των δυτικών παραλίων. Έτσι αποτελουμένη, η επαρχία συνόρευε προς Βορρά με τη Βιθυνία, προς την Ανατολή με τη Γαλατία, προς το Νότο με τη Λυκία και προς Δυσμάς εβρέχετο από το Αιγαίο Πέλαγος. Εσωτερικά, έφθανε σε απόσταση από τις όχθες 300 μιλίων, ενώ το μεγαλύτερο μήκος της ήταν περίπου 260 μιλίων.

»Στο ελληνικό κείμενο της μετάφρασης της Παλαιάς Διαθήκης (Ο΄) η Ασία αναφέρεται μόνον από τους συγγραφείς των Βιβλίων των Μακκαβαίων, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν για να εκπροσωπήσουν την επικράτεια της δυναστείας των Σελευκιδών. Αλλά στην Καινή Διαθήκη, κάτω από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η περίπτωση διαφέρει. Η Ασία αναφέρεται από τον άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά, τον άγιο Απόστολο Παύλο, τον άγιο Απόστολο Πέτρο και τον άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη.

»Η Ασία αποτελούσε πάντοτε «ανθυπατική» επαρχία, διότι παραχωρήθηκε το 27 μ.Χ. στη Σύγκλητο από τον Αύγουστο και διοικείτο από «ανθύπατο» από της εποχής του Διοκλητιανού. Στις Πράξεις των Αποστόλων, πράγματι, η Φρυγία διακρίνεται από την Ασία και συνδέεται με την Παμφυλία αλλά με τον όρο ότι ‘Φρυγία’ σ’ εκείνη την περιοχή πιθανώς να εννοείται η μη Ασιατική περιοχή της Φρυγίας, όπως αναφέρεται στις Πράξεις κεφ. 16:6 και 18:23. Αλλά, όποια και αν ήταν η εφαρμογή του αγίου Λουκά και αγίου Παύλου ως προς τη χρήση του ονόματος ‘Ασία’, είναι βέβαιον ότι η επαρχία της Ασίας αναφέρεται από τον άγιο Απόστολο Πέτρο στην Α΄ Καθολική Επιστολή του (σ.σ. η Α΄ επιστολή του αποστόλου Πέτρου στάλθηκε στους Έλληνες Ιουδαίους της διασποράς Πόντου, Γαλατίας, Καππαδοκίας, Ἀσίας καὶ Βιθυνίας, και δεν ήταν καθολική). Στην Αποκάλυψη 1:4 συμπεριλαμβάνεται η Δυτική Φρυγία μέσα στην ‘Ασία’ λόγω των πολυαρίθμων πόλεων της Λαοδικείας, που ανήκαν στη ‘διοίκηση των Κιβυρατικών’ .

»Εάν η Ιερά Αποκάλυψη απευθύνθηκε στη Ρωμαϊκή Ασία, ήταν φυσικό ότι θα έπρεπε να σταλθεί στις πρώτες μεγαλύτερες πόλεις της επαρχίας. Η Ασία θαυμαζόταν για τις πολλές και πλούσιες πόλεις της. Ο Πλίνιος αναφέρει εννέα πόλεις που διακρινόντουσαν: π.χ. Αδραμύττιος, Αλαμπάντα, Απάμεια, Έφεσος, Λαοδίκεια, Πέργαμος, Σάρδεις, Σμύρνη, Συννάδων και σ’ αυτές οφείλομε να προσθέσουμε την Κύζικο, Φιλομέλια, και Τράλλεις. Ένας μακρύς κατάλογος μπορεί να δημιουργηθεί απ’ αυτές τις σημαντικές πόλεις, όπως π.χ. Κολοσσαίς, Δωρυλαίο, Ευμένεια, Ιεράπολις, Μαγνησία, Μίλητος, Φιλαδέλφεια, Πριήνη, Θυάτειρα. Συνολικά υπολογίζεται ο αριθμός των πόλεων σε 500, ή ακόμα σε 1000. Ο Αριστείδης Σμύρνης γράφει, ότι καμία επαρχία κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. δεν είχε τόσες πολλές πόλεις, ούτε οι πιο μεγάλες πόλεις άλλων επαρχιών μπορούσαν να συγκριθούν με τις πόλεις της Ασίας.

»Μεταξύ των μεγάλων πόλεων υπήρχε μία φιλική αντιζηλία, όπως τα τοπικά νομίσματα και οι επιγραφές μαρτυρούν. Εάν η Έφεσος διακήρυττε ότι είναι «η πρώτη και μεγίστη μητρόπολις της Ασίας», η Σμύρνη διεκδικούσε να είναι επίσης μία «μητρόπολις», και «πρώτη της Ασίας κάλλει και μεγέθει, και λαμπροτάτη», ενώ η Πέργαμος, η παλαιά πρωτεύουσα, είναι, όπως η Έφεσος και η Σμύρνη, μία «πρώτη μητρόπολις». Τον τίτλο «μητρόπολις» χρησιμοποιείται και από τις πόλεις Κύζικο, Λαοδίκεια, Σάρδεις, Συννάδων και Τράλλεων. Η Μαγνησία, παρ’ όλο που δεν μπορεί να φθάσει το ύψος των προηγουμένων, περιγράφεται στα νομίσματά της ως η έβδομη πόλη της Ασίας.

»Κάτω από το φως αυτών των διαπιστώσεων δεν είναι εύκολο να εξηγήσουμε την αρχή επάνω στην οποία η Ιερά Αποκάλυψη απαριθμεί τις επτά πόλεις. Γιατί συμπεριλαμβάνει δύο συγκριτικά μικρές πόλεις, τα Θυάτειρα και την Φιλαδέλφεια, ενώ οι Τράλλεις και η Μαγνησία, η Ιεράπολις και αι Κολοσσαίς, η Αλεξάνδρεια Τρωάς και η Αδραμύττιος, η Μίλητος και η Αλικαρνασσός, το Δορύλαιο και τα Σύνναδα, παραθεωρούνται; Μερικές τουλάχιστον απ’ αυτές τις πόλεις είχαν χριστιανικές κοινότητες πριν από το τέλος του 1ου αιώνα μ.Χ. Κάτω από τον Τραϊανό, ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας ο Θεοφόρος απηύθυνε επιστολές προς τις Εκκλησίες των Τράλλεων και Μαγνησίας κάτω από τον Νέρωνα, ο άγιος Απόστολος Παύλος διέμεινε στην Τρωάδα, και αναγνώρισε την ύπαρξη της Εκκλησίας της Λαοδικείας και την παρουσία χριστιανών στην Ιεράπολη .

»Είναι αληθές ότι οι τρεις πρώτες πόλεις στον κατάλογο του αγίου Ιωάννου ήταν, από κοινή ομολογία, αι «πρώται της Ασίας», και στέκονται σύμφωνα με την τάξη που θα ακολουθείτο, τουλάχιστον σύμφωνα μ’ ένα κάτοικο προερχόμενον από την Έφεσο. Ακόμη, η Έφεσος, η Σμύρνη και η Πέργαμος ήταν σε άμεση επικοινωνία μεταξύ τους μέσον του μεγάλου δρόμου που οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν μετά την κυριαρχία τους στην Ασία. Μέχρις αυτού του σημείου εύκολα κατανοείται η επιλογή των ονομάτων και η τάξη των πόλεων. Αλλά, γιατί ο άγγελος της Αποκάλυψης δεν στάλθηκε από την Πέργαμο προς την Κύζικο ή προς την Τροία; Γιατί η πορεία του σ’ αυτό το σημείο εξέκλινε προς τις εσωτερικές πόλεις των Θυατείρων, Σάρδεων και Φιλαδέλφειας; Η αληθής απάντηση είναι αναμφίβολα ότι, όλες οι επτά πόλεις βρίσκονται πάνω σ’ ένα δρόμο που συνέδεε τα πιο δημοφιλή, πλούσια και σημαντικά τμήματα της Επαρχίας, τη δυτικο-κεντρική περιοχή. Φυτευθείσα σ’ αυτά τα επτά κέντρα η Ιερά Αποκάλυψη θα διεδίδετο στις γειτονικές πόλεις, και δι’ αυτών σ’ όλη την επαρχία. Ένας ρωμαϊκός δρόμος οδηγούσε από την Πέργαμο στο Αδραμύττιο και την Τρωάδα, και άλλος άμεσα στην Κύζικο άλλοι δρόμοι συνέδεαν την Φιλαδέλφεια με το Δωρυλαίο, τη Λαοδίκεια με την Απάμεια, των Συννάδων και τα Κίβυρα. Από την Έφεσο ένας μεγάλος δρόμος περνούσε μέσον της Μαγνησίας, των Τράλλεων και της Λαοδικείας, και διασταυρωνόμενος με την Γαλατία και Καππαδοκία έφθανε στον Ευφράτη. Μία διαδρομή διακλάδωσης διαγράφεται στην Αποκάλυψη που διευκολύνει τη διάδοση του βιβλίου σ’ όλες τις Εκκλησίες ολόκληρης της επαρχίας και πέραν απ’ αυτήν.

»Μερικές αναφορές των πόλεων προς τις οποίες το βιβλίο στάλθηκε δίδονται στο βιβλίο του Ramsey. Εδώ αρκεί να τοποθετηθούμε μπροστά στις γενικές συνθήκες της ζωής μέσα στην οποία ο Χριστιανισμός εισήλθε, όταν θεμελιώθηκε στις πόλεις της Ασίας.

»1) Στην Έφεσο από παράδοση ο Ανθύπατος αποβιβάζετο με την είσοδό του στην Επαρχία , και η πόλη εθεωρείτο ως η έδρα του επαρχιακού κυβερνήτου. Αλλά διατηρούσε τουλάχιστον τη μορφή της δημαρχιακής ανεξαρτησίας, και η πολιτική ζωή της ήταν πλούσια και πολύπλευρη. Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο ο πληθυσμός διαιρείτο σε έξι «φυλαί», που και πάλιν υποδιαιρείτο σε «χιλιαστύες». Οι τοπικές υποθέσεις ευρίσκοντο στα χέρια τριών συνελεύσεων: 1) Μίας «βουλής», που το 104 μ.Χ. απότελείτο από 450 μέλη που πιθανά να εκλέγοντο σε ίσους αριθμούς από κάθε φυλή, 2) μίας «γερουσίας», που φαίνεται να είχε την οικονομική δημόσια λατρεία ή πιθανά να ασχολείτο με τη διαχείρηση της δημόσιας οικονομίας, και την φροντίδα των δημοσίων μνημείων και 3) της πιο δημοφιλούς συνέλευσης, της «εκκλησίας». Κάθε συνέλευση είχε τον «γραμματέα» της και ο «γραμματεύς του δήμου» είχε μία εξουσία που, όπως μας πληροφορεί το βιβλίο των Πράξεων, μπορούσε να γίνει αποδεχτή ακόμη από ένα εξαγριωμένο πλήθος. Στην Έφεσο ασκούντο οι μαγικές τέχνες και υπήρξε το κέντρο διαφόρων Γνωστικών αιρέσεων. Εκεί επίσης έζησε για πολύ χρόνον ο άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος και εκεί απέθανε .

»Η εμπορική ζωή της Εφέσου δεν ήταν λιγότερη σημαντική από την τοπική της πολιτική. Η κυριαρχία της πόλης επάνω στις θάλασσες απειλείτο από την κατάκλυση του λιμανιού της από τον βούρκο, αλλά ο Στράβων αναφέρει ότι η πόλη αναπτύσσετο μέρα με τη μέρα, και ότι η Ασία μέσα στον Ταύρο δεν είχε αγορά που θα μπορούσε να συγκριθεί μ’ αυτήν. Οι ξένες συναλλαγές την έφεραν σε επικοινωνία με την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Ισπανία, και προς ανατολάς με τον Ευφράτη και την Ανατολή. Ανάμεσα στα ειδικά προϊόντα ήταν το μάρμαρο, η πορφύρα, το λάδι, και η χειροτεχνία χρυσού, ασήμι και χαλκού . Οι σκλάβοι της επέφεραν καλή τιμή στη ρωμαϊκή αγορά. Κατά τον 1ο αιώνα η πόλη Ηράκλειτος περιβλήθηκε με πρόσωπα που εξασκούσαν το επάγγελμα του φιλοσόφου ή του ρήτορα, και πρόσθεσε στη φήμη της τον τίτλο ‘έδρα εκμάθησης’. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο, η Έφεσος είναι η σκηνή όπου διαπραγματεύεται ο διάλογος του αγίου Ιουστίνου του Φιλοσόφου και Μάρτυρος με τον Τρύφωνα, και πιθανώς επίσης ο τόπος όπου έγινε η μύησή του στη Στοϊκή Περιπατική και Πλατωνική φιλοσοφία. Ούτε η Τέχνη ήταν παραθεωρουμένη στην Έφεσο. Η πόλη ήταν φημισμένη σχολή γλυπτικής και αρχιτεκτονικής, το μεγάλο θέατρο που διασώθηκε μαρτυρεί για το πάθος των πολιτών για το αρχαίο δράμα .

»Αλλά, η θρησκεία ήταν η ύψιστη δύναμη στην Έφεσο, όπως σ’ όλες τις πόλεις της Ασίας. Η λατρεία της Εφέσιας Αρτέμιδος ήταν μία κληρονομία από τους προ-Ελληνικούς χρόνους, και κατείχε όλα τα θέλγητρα που ενώνουν ένα λαό σε μία παραδοσιακή ή τοπική λατρεία. Το Αρτεμίσιον πραγματικά κυριαρχούσε σ’ όλη την πόλη, όπως ο Παρθενών κυριαρχούσε στην Αθήνα. Βρισκόταν στο πεδίο έξω της πύλης Μαγνησία της Εφέσου. Υπήρξε, τέλος πάντων, η κύρια δόξα του τόπου, και η ζωή στην Έφεσο συνδέετο σε κάθε σημείο με τη θεότητα της πόλης – την «Πρωτοθρονία», όπως ονομαζόταν σύμφωνα με τον Παυσανία. Το Αρτεμίσιο υπήρξε το ιερατικό κολλέγιο, όπου ο κλήρος εκληρώνετο, σύμφωνα με τον οποίον ένας νέος πολίτης γινόταν δεχτός στη φυλή και στη χιλιαστύα του. Στο ημερολόγιο της Εφέσου ο μήνας της άνοιξης ονομάζετο «Αρτεμισών» προς τιμή της Αρτέμιδος, και κατ’ αυτόν τον μήνα η πόλη γιόρταζε μία ετήσια γιορτή προς τιμήν της θεάς, τα «Αρτεμίσια». Κατά την μεγάλη γιορτή ένα ιερό άρμα, «η ιερά απήνη», μετέφερνε το ομοίωμα της Αρτέμιδος σ’ όλη την πόλη. Ο μεγάλος ναός συγκέντρωνε ένα στρατό επισήμων, είχε τους επιστάτας («νεωποίαι»), τους «φύλακες», τους «θεολόγους» και «υμνωδούς», τους όχλους των «ιεροδούλων», τους ιερείς και τις ιέρειες . Μία παρακλητική επιγραφή του έτους 104 μ.Χ. διασώθηκε, σύμφωνα προς την οποία ένας πολίτης παρακαλεί για την διατήρηση της λατρείας της θεάς Αρτέμιδος, προκαλώντας μία αντίδραση κατά του Χριστιανισμού, που από την αρχή θεωρήθηκε ότι ήταν ένας σοβαρός αντίπαλος της Εφέσιας λατρείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η λατρεία των Αυτοκρατόρων (των Σεβαστών) δεν προσφέρθηκε στο λαό της Εφέσου κάτω απ’ αυτό το φως, και ακόμα εθεωρείτο ως μία σύμμαχος προς την τοπική θρησκεία. Ένα άγαλμα του Αυγούστου τοποθετήθηκε στο περίβολο του Αρτεμισίου, και η Έφεσος ήταν υπερήφανη να είναι «νεωκόρος» του Αυτοκράτορα, όπως και της ιδίας της θεάς της, της Αρτέμιδος. Πράγματι, υπάρχει πλήθος αποδείξεων ότι στις πόλεις της Ασίας γενικά η λατρεία του Καίσαρος είχε γίνει ευπρόσδεκτη αποδεκτή μαζί με τις τοπικές θεότητες.

»2) Η Σμύρνη, η νέα πόλη της Διαδοχής, διεκδικούσε πρωτεία ομορφιάς. Περιβληθείσα από μακρύ κόλπο που άνοιξε αξιόλογο λιμάνι, και στεφανωθείσα με μία ακρόπολη, τα φυσικά πλεονεκτήματα υπερείχαν σε μερικές περιπτώσεις εκείνα της Εφέσου. Η πόλη ήταν αξιόλογος για τους δρόμους της, τα δημόσια κτήρια, που συμπεριλάμβαναν βιβλιοθήκη, ωδείο, θέατρο, στάδιο, ναό του Ομήρου (το «Ομήρειον»). Οι σχέσεις της Σμύρνης με την Ρώμη ήταν εξαιρετικές, και η αφοσίωσή της αναγνωρίστηκε. Ήταν μία «urbs libera» (=πόλη ελεύθερη) και κέντρο «conventus» (=συνελεύσεων), και από το 26 μ.Χ. κάτοχος ενός ναού, το «Σεβάστιον», που ανεγέρθηκε προς τιμήν του Αυτοκράτορα Τιβερίου, ένα προνόμιο που η Έφεσος εκείνη την εποχή εποφθαλμιούσε ματαίως να αποκτήσει, διότι επί της βασιλείας του Αδριανού κτίσθηκε στη Σμύρνη ένας δεύτερος ναός και ένας τρίτος επί Σεπτιμίου Σεβήρου. Εάν η Σμύρνη δεν διεκδικούσε μία ειδική λατρεία, θα μπορούσε να καυχηθεί για ένα αριθμό ναών, όπως του τοπικού Διός. Τα δημόσια παιχνίδια στη Σμύρνη υπήρξαν γνωστά για το μεγαλείο τους, και ήταν μία από τις πόλεις, όπου περιοδικές γιορτές διοργανόντουσαν κάτω από την εξουσία «της Κοινωνίας της Ασίας» προς τιμήν του Αυγούστου. Σε τέτοιες περιστάσεις οι χριστιανοί αναμφίβολα θα ευρίσκονταν σε δύσκολη θέση, διότι ένα πλήθος που ήταν βυθισμένο σε επιχείρηση και ευχαρίστηση, αφιερωμένο στην τοπική λατρεία, και υπερήφανο για την αφοσίωσή του προς τη Ρώμη και τον Αυτοκράτορα, σε καμία περίσταση θα τους έβλεπαν με ευμενή βλέμματα .

»3) Η Πέργαμος, η παλαιά πρωτεύσουσα των Ατταλιδών, ακόμα διεκδικούσε μία θέση ηγεμονίας, στα δεξιά της αρχαίας της δόξας. Η θέση που κατείχε άρμοζε να διατηρεί τον χαρακτήρα αρχηγού. Η πεδιάδα της ήταν μία από τις πιο πλούσιες της Μυσίας, και εφοδίαζε τις αγορές της πόλης, η τοπική αγορά δερμάτων («διφθέραι») παρασκευάζοντο για τη χρήση των περγαμυνών. Αλλά η φήμη της Περγάμου εστηρίζετο επάνω στη θρησκευτικότητα της πόλης. Τοπικές θεότητες, όπως των Διός Σωτήρος, Αθηνάς Νικηφόρου, Διονυσίου Καθηγεμόνος, Ασκληπιού Σωτήρος, κυριαρχούσαν επάνω στην πόλη. Μεγάλες προσφορές εδίδοντο στον Ασκληπιό, στο ναό του οποίου είχε αναγερθεί σχολή ιατρικής, που προσείλκυε ασθενείς από όλα τα μέρη. Αλλά, κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η υπερηφάνεια της πόλης ήταν η αφοσίωσή της προς τη λατρεία των Αυτοκρατόρων (των Σεβαστών). Από την εποχή του Αυγούστου τα νομίσματα της Περγάμου έφεραν την επιγραφή «ΘΕΟΝ ΣΥΓΚΛΗΤΟΝ, ΘΕΑΝ ΡΩΜΗΝ, ΘΕΟΝ ΣΕΒΑΣΤΟΝ». Οι επιγραφές διακηρύσσουν την τιμή της πόλης ότι δηλαδή πρώτη σ’ όλη την Ασία ανήγειρε ναό για τον Αύγουστο και όπως ήταν η πρώτη, έτσι συνέχιζε να είναι η κυρία έδρα της λατρείας του Αυτοκράτορα στην Ασία. Την εποχή του Αδριανού υπήρξε ήδη δύο φορές «νεωκόρος», και μία επιγραφή της βασιλείας του Τραϊανού αναφέρει: «υμνωδοί θεού Σεβαστού και θεάς Ρώμης». Ο τοπικός ιερέας του Διός ήταν υπερήφανος να είναι και ιερεύς του Αυγούστου. Στα μάτια του αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστή Ιωάννου του Θεολόγου αυτή η νέα λατρεία ήταν το στεφάνι της αμαρτίας της Περγάμου η πόλη που εισήγαγε τη λατρεία του Αυγούστου στην Ασία ήταν η κατοικία και ο θρόνος του Σατανά, που βασίλευε από την ακρόπολη και η Εκκλησία που παρεπιδημούσε σ’ αυτή έπρεπε να αναμένει να βρεθεί στην πρωταρχική θέση μάχης που επρόκειτο να ξεσπάσει μεταξύ Χριστού και Αντίχριστου.

»4) Τα Θυάτειρα βρίσκονται σε μια ανοικτή πεδιάδα, ανάμεσα σε λόφους και χωρίς ακρόπολη . Τα Θυάτειρα δεν είχαν ιστορία που έφθανε πέραν από τους χρόνους των Σελευκιδών, που ανήγειραν μία πόλη μιάς Μακεδονικής αποικίας. Δεν διακρινόταν για κάποια ειδική λατρεία τα νομίσματα των Θυατείρων και οι επιγραφές αναφέρουν μόνον τον τοπικό ήρωα Τύριμνο, ή τον θεωποιημένο παρόμοιό του τον Τυρίμνιο Απόλλωνα, και την Αρτέμιδα που φέρει το επίθετο ‘Βορειτηνή’. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι τα Θυάτειρα ήταν μία ‘νεωκόρος’ του Αυγούστου. Έξω από την πόλη υπήρχε ένας ναός, το «Σαμβαθείον» και προτάθηκε με λίγη πιθανότητα, ότι αυτό το πρόσωπο ταυτίζεται με την προφήτισσα Ιεζάβελ της Αποκάλυψης κεφ. 2, στίχο 20.

»Το πιο σημαντικό των Θυατείρων είναι το εμπόριο των συντεχνιών της, γνωστές ως «εργασίαι», ή ως «συμβιώσεις», «συνεργασίαι» και «συστήματα». Σε ορισμένες πόλεις της Ασίας αυτές οι συντεχνίες συμπλήρωσαν τις «χιλιαστύες» στις οποίες διαιρούντο οι «φυλές», και τα Θυάτειρα αποτελούσε μία απ’ αυτές. Στα Θυάτειρα υπήρχαν συντεχνίες αρτοποιών, αγγειοπλαστών, επεξεργαστές μπρούτζου, βυρσοδεψών, επεξεργαστές δερμάτων, μαλλιού και λινάρι, ράπτες και βαφείς. Οι επεξεργαστές μαλλιού και οι βαφείς, πιθανώς, να ήταν πιο πολλοί, γιατί η κατασκευή και η βαφή μάλλινων αγαθών ήταν μία ειδικότητα των Λυδίων, ανάμεσα στις οποίες υπερείχαν τα Θυάτειρα. Σ’ αυτές τις συντεχνίες πολλοί από τους χριστιανούς θα ανήκαν, και ο σύνδεσμός τους μ’ αυτές θα διαγείρει δύσκολα ερωτήματα. Μία από τις επιγραφές αναφέρει μία τιμή που ψηφίστηκε από τη συντεχνία των βαφέων για τον ιερέα του αρχαίου ηρώου θεού Τυρίμνου. Σ’ αυτές τις περιστάσεις ποία θέση θα έπρεπε να λάβουν οι Χριστιανοί μέλοι της συντεχνίας; Επίσης, σ’ άλλες περιστάσεις τα μέλη των συντεχνιών λάμβαναν μέρος σε δείπνα που είχαν χαρακτήρα θυσίας και συχνά κατέληγαν σε ξεφαντώματα και ασέλγειες. Στα Θυάτειρα, το ερώτημα: εάν οι χριστιανοί λάμβαναν ή όχι μέρος στις γιορτές των συντεχνιών, γίνεται όλο και πιο έντονο, και το μήνυμα της Ιεράς Αποκάλυψης προς τα Θυάτειρα στρέφεται σ’ αυτό.

»5) Οι Σάρδεις , η πρωτεύουσα του παλαιού βασιλείου της Λυδίας, και κατά την περίοδο των Περσών υπήρξε έδρα ενός σατράπη, τώρα κάτω από τους Ρωμαίους είναι η σκιά του παλαιού της μεγαλείου. Κυριαρχούσε στη μεγάλη πεδιάδα του Έρμου, και ευρίσκετο στη διασταύρωση των δρόμων προς τα Θυάτειρα, Σμύρνη και Λαοδίκεια, και επομένως δεν θα μπορούσε να περιφρονηθεί. Η πόλις θρυμματίστηκε με τον μεγάλο σεισμό του 17 μ.Χ. , αλλά με την βοήθεια του Τιβερίου αναστηλώθηκε από τα ερείπια. Η ευγνωμοσύνη των κατοίκων των Σάρδεων φανερώθηκε με την ειδική αφοσίωση προς τον Αυτοκράτορα. Το 26 μ.Χ. μαζί την Πέργαμο, Σμύρνη και Έφεσο ανηγέρθηκε ένας ναός προς τιμήν του Σεβαστού. Η κυρία τοπική λατρεία ήταν εκείνη της Κυβέλης-Αρτέμιδος , που ονομάζετο ‘Κόρη’, αλλά και το όνομα του Λυδίου Διός εμφανίζεται επάνω στα νομίσματα επίσης ο Διονύσιος, η Αθηνά, η Αφροδίτη, οι τοπικοί ήρωες Τμόλος και Έρμος, τιμόντουσαν στις Σάρδεις. Η Χριστιανική Εκκλησία πιθανώς δεν αντιμετώπισε κάποιο κίνδυνο στις Σάρδεις αλλά η ατμόσφαιρα σε μία παλαιά ειδωλολατρική πόλη, βεβαρυμένη με τις ανήθικες παραδόσεις οκτώ αιώνων, δεν ευνοούσε την αύξηση της πνευματικής της ζωής.

»6) Η Φιλαδέλφεια , σύμφωνα με τον Στράβωνα, ήταν μία πόλη σεισμόπληκτη . Ιδρύθηκε από τον Άτταλο Β΄ Φιλάδελφο, βασιλέα της Περγάμου (159-138 π.Χ.). Mαζί με τις Σάρδεις, την περίοδο του σεισμού, η Φιλαδέλφεια συμμετείχε στη γενναιοδωρία του Αυτοκράτορα. Κάτω από τους Αυτοκράτορες Καλιγούλα και Κλαύδιο προσαγορευόταν ‘Νεοκαισαρεία’, και κάτω από τους Φλαβιανούς Αυτοκράτορες ‘Φλαβία’ . Η πόλη βρισκόταν επάνω στο δρόμο από τη Σμύρνη προς τα υψίπεδα και το οροπέδιο της κεντρικής Μικράς Ασίας. Έτσι, η Εκκλησία στη Φιλαδέλφεια είχε ευκαιρίες διάδοσης του Ευαγγελίου προς το εσωτερικό, και φαίνεται ότι εκμεταλλεύθηκε αυτή την ευκαιρία.

»7) H Λαοδίκεια ειδικεύθηκε στην επεξεργασία μαλλιού. Ο πλούτος των Λαοδικέων ως εμπορική κοινωνία, και το μοναδικό πνεύμα της ανεξαρτησίας δείχνονται με την άρνησή τους για την αυτοκρατορική βοήθεια μετά από τον σεισμό του 60 μ.Χ. . Είναι φανερόν ότι οι χριστιανοί της Λαοδικείας συμμερίστηκαν με τους συμπατριώτες τους, και την σήκωσαν σε σφαίρα των σχέσεων τους με τον Θεό και τον Χριστό. Η εμπορική προαπασχόλησή τους τους έσωσε από διωγμό, αλλά σε βάρος, όπως και στις Σάρδεις, της ζωής του Πνεύματος. Αυτής της πτώσης της χριστιανικής ζωής στις Εκκλησίες της κοιλάδας του Λύκου (συμπεριλαμβανομένων και της Ιεραπόλεως και Κολοσσών), απευθυνθήκε το αποκαλυπτικό μήνυμα. Οι θερμές πηγές της Ιεραπόλεως δεν είναι πόσιμες, έτσι ο άγιος Ιωάννης διδάσκει, ότι ο Χριστός θα απαρνηθεί τους χλιαρούς στην πίστη.»

                                                                                                                               =====================

<< Επιστροφή στην Αρχική σελίδα